zondag 17 mei 2015

Foto's nawoord


Nawoord (terugblik)

Ik (Lysan) ben weer thuis en ondanks de regen en de modder, heb ik heel goede herinneringen aan deze etappe.
Ik voelde me in Vezelay ontroerd en erg gezegend tijdens de mooie ochtenddienst. Dat had ik niet graag willen missen.

De eerste dagen had ik last van mijn linkerknie en been en deed mijn rug soms pijn van de zware rugzak. Langzamerhand ging dat beter en de laatste 4 à 5 dagen had ik nergens meer last van.
In Bourges ontdekte ik een piepklein blaartje op een van mijn tenen, maar ik had nog niets gevoeld.
Ik was iedere avond moe als we ergens aankwamen, maar 's ochtends weer fris en vol goede moed.
Het lopen in wind en regen en door diepe plassen is niet fijn, maar we werden overal zo vriendelijk ontvangen en de natuur en stadjes waren zo bijzonder, dat ook dit weer een mooie herinnering is voor later, als ik dit misschien niet meer kan.

Ik voelde me wel schuldig naar Eline, dat zij zulke zere voeten had, maar dat heeft op zich niets met de camino te maken. Zij wil vanaf volgend jaar weer lange afstand paden in Engeland gaan lopen en daar kan het ook regenen en modderig zijn.

Ik weet nog niet hoe het met mijn queeste verder zal gaan. Ik geef mezelf de tijd om daar over na te denken.
 Santiago is nog zo'n 1800 km lopen, maar ik heb ook al ruim 1000 km gelopen, dus wie weet!

foto's bij Orval-Bourges











Orval-Bourges

nog steeds dag 66 /  woensdag 6 mei

Bij het loket van het station van Orval, vraagt Lysan of er nog een trein richting Bourges, gaat en of het centrum van Bourges ver van het station in die plaats is. Er gaat om 17.28 uur een trein (het is nu 16.30 uur) en volgens de lokettiste is het centrum vlakbij het station.
We besluiten om de trein te nemen en kopen treinkaartjes voor vandaag naar Bourges en voor morgen: Bourges-Parijs.
Het is natuurlijk maar de vraag of we dichtbij het station een niet al te duur hotel kunnen vinden, maar we wagen het erop.

Als we in Bourges uit de trein stappen, zien we 4 hotels tegenover het station. We kiezen er een die er fris en nieuw uitziet: Le Petit De. Voor een kamer met twee losse bedden, douche, toilet en ontbijtbuffet, zijn we 37,50 euro per persoon kwijt! Dat alles ook nog eens aan de achterkant van het hotel. Een prima adres!

Als Eline haar natte schoenen uittrekt, blijkt waarom ze zo strompelde: ze had al kleine blaren onder haar tenen, maar nu ook nog een enorme bloedblaar op haar enkel en een beginnende bloedblaar op haar andere voet. Na het douchen trekt Eline haar sandalen aan en daarop strompelt ze met moeite met Lysan mee naar het mooie oude gedeelte van Bourges. Het is nog een behoorlijk eind lopen, tegen een heuvel aan. Helemaal bovenaan staat de grote kathedraal, die jammer genoeg al gesloten is.

In een van de mooie vakwerkhuizen, met uitzicht op de kathedraal is een gezellig restaurant, waar het heerlijk ruikt en waar veel vis op het menu staat. Daar gaan we naar binnen om te eten.
Eline neemt een menu met zalm in bladerdeeg met salade en Lysan gestoofde vis in kruiden-wijnsaus met gebakken amandelsnippers en champignons. Toe kiezen we allebei soesjes gevuld met hazelnootijs. Daarbij neemt Lysan een karafje Pouilly Fúme. Erg lekkere wijn, het onthouden waard!
De soesjes en het bij het eten geleverde brood, laten we grotendeels liggen.

Daarna moeten we weer de heuvel af naar ons hotel. Dat gaat voor Eline iets beter dan omhoog.
Het is 10 uur als we daar aankomen, dus nog even lezen, luik dicht, raam open en licht uit!

De volgende dag reizen we zonder problemen via Parijs, waar we lunchen, terug naar Gouda (Lysan) en Utrecht (Eline).



zaterdag 16 mei 2015

foto's bij Orval (st Amand-Montrond)









Orval (st. Amand-Montrond)

dag 66  /  woensdag 6 mei

De wekker gaat om kwart voor 7.
Gelukkig gaat het nog steeds goed met de man uit Lille. De pleister gaat er af en het bloed niet meer.
Onze vrijwilligers zijn druk bezig met het bereiden van ons ontbijt. Dominic nog in zijn pyamabroek met T-shirt en trui.
De koffie wordt speciaal voor Eline en Lysan in mokken, in plaats van in kommen geschonken en Eline krijgt er warme melk bij.
Nadat we een woord van dank in het gouden boek hebben geschreven en hartelijk afscheid hebben genomen, gaan we het dorp in en kopen vers brood, appels en een grote tomaat. Beleg hebben we nog steeds, dankzij de enorme voorraad van Eline.

Het oude stadsgedeelte is erg mooi: een bijzondere stadspoort, gerestaureerde huizen en een romaanse kerk met een gotisch voorportaal en nog gedeeltelijk stadsmuren.
Het Franse stel is ook alles aan het bekijken en we komen ze die ochtend nog vaak tegen.
Via mooie en landelijke wegen lopen we naar Charenton-du-Cher, waar we op een terrasje in de zon wat drinken. Lysan Cidre Brût en Eline Orangina.
Terwijl we daar zitten passeert ons een Nederlandse pelgrim. Hij blijft even staan en vertelt dat hij vannacht in Sancoins heeft geslapen. Al een flink eind gelopen dus, op de vroege ochtend! Hij gaat er weer vandoor en kiest de hoge, droge? omweg.

Wij kiezen ervoor de hele route langs het canal du Berry te lopen. Het gras is hoog en dat loopt niet fijn, maar het eerste stuk gaat het nog goed. Bij een sluisje met een goed verzorgd sluiswachtershuisje, komt een mevrouw naar ons toe en vraagt of we bij haar willen logeren. Maar nee, wij moeten verder, want morgen gaan we met de trein, via Parijs naar huis. Het pad wordt weer erg modderig en zo nu en dan stroomt het kanaal gewoon over het pad. Vanochtend hadden we droge schoenen en sokken, maar we lopen al weer snel te soppen in onze schoenen.
Lysan ziet een muskusrat die zich in het kanaal laat vallen op de vlucht voor ons.
We zien steeds weggetjes overdwars lopen van de diepe greppel aan de ene kant,  soms via glijbaantjes naar het kanaal aan de andere kant van ons pad. Ook een soort nesten of lig plekken in het gras, of riet langs het water met daar vlakbij half of helemaal afgekloven vissen. Lysan vermoedt dat hier otters leven. Muskusratten en beverratten eten alleen groen, geen vis!

Tussen de middag nemen we een lange pauze langs het pad op een iets hoger en droog stukje grond.
Verder rusten we zo nu en dan op een muurtje of een dikke paal.
We eten onze appel op en een muësli-reep en genieten van de mooie omgeving. We lopen Saint Amand-Montrond in. Boven de heuvels zien we erg donkere wolken aankomen, maar als het echt gaat regenen, zijn we net te laat met onze regenkleding aantrekken. Terwijl het de hele dag warm en zonnig is geweest, gaat het heel hard waaien, word het koud en giet het plotseling van de regen. Na 10 minuten is het ergste weer voorbij en lopen we in onze kleddernatte kleding door het mooie stadje.
We lopen langs hotel l'Ecu, die ook in het boekje staat vermeld, maar omdat de deur nog dicht is en het telefoon nr. in het boekje staat, gaan we eerst maar eens op zoek naar het station.
We willen vast kaartjes kopen voor de reis naar Parijs, morgenochtend. De weg naar het station in Orval, is nog minstens 3 km vanaf het centrum van st. Amand-Montrond en Eline begint steeds moeilijker te lopen. Bij het station aangekomen is ze aan het eind van haar latijn (later zal blijken waarom). We moeten beslissen wat we gaan doen: straks met de taxi terug naar het centrum of alvast een stukje richting Parijs, bijv. naar Bourges en morgen verder.

vervolg foto's Ainay-le-Château





vervolg Ainay-le-Château

nog steeds dinsdag 5 mei

We komen bij de Refuge (herberg) van Les Amis et pellerins de st. Jacques en worden vriendelijk ontvangen door 4 Fransen. Een Frans echtpaar uit Lille, dat hun 4 kinderen bij de opa's en oma's heeft gedropt en 5 dagen de weg naar Santiago loopt en 2 Franse mannen, die 1 of 2 weken in de herberg schoonmaken, koken en pelgrims ontvangen. Die vrijwilligers hebben zelf ook de weg naar Santiago gelopen.
We krijgen drinken en doen ons best de gesprekken te volgen, maar na een tijdje zoeken we de rust van de picknicktafel buiten en schrijven we onze dagboekjes bij, terwijl we om beurten gaan douchen en kleren wassen. De gewassen kleding gaat in de droger en zo weer de rugzak in.

We leggen onze bedden klaar in de slaapkamer, waar twee stapelbedden staan en een los bed. Het Franse echtpaar heeft 1 stapelbed geclaimd, Eline slaapt onder in het andere en Lysan heeft het losse bed. Boven elk bed zit een handig leeslampje en er liggen schone, warme dekens op ieder voeteneind.
De vrijwilligers hebben een eigen klein kamertje met een stapelbed.
Francois uit Bretagne en Dominique uit de Jura (La France Comté), koken voor ons. Het is voor Dominique de eerste keer dat hij als vrijwilliger in een Refuge werkt en hij heeft, om dat te vieren van alles meegenomen: champagne, zelf gemaakte appelsap en verschillende soorten zelfgemaakte jam. Hij weet veel van kruiden en eetbare planten en paddenstoelen. Het probleem is, dat hij alleen maar Frans praat. Hij weet de naam van de roofvogels, die de vliegende herten op eten, maar Lysan herkend die naam niet. Waarschijnlijk is het de dwergarend, die alleen in dit deel van Frankrijk voorkomt.

De mannen roepen ons om 7 uur aan tafel. Ze hebben als voorafje een kruidendip gemaakt.  Daar eten we wortels in dunne staafjes gesneden en zoute stengels bij. Daarbij een glas champagne of zelfgemaakte appelsap!
Daarna eten we groene linzensoep met kruiden,gevolgd door couscous met wortels, uien en schapenvlees,dan groene salade met vinaigrette-saus. Er bij drinken we rode wijn, appelsap en water.
 Als dessert eerst kwark met zelfgemaakte mirabellen-, rozenbottel- of abrikozenjam en daarna nog warme perentaart met fruit-coctail. Dan koffie en later voor het slapengaan nog tisane (kruidenthee)!

We zitten tot half 10 aan tafel en kletsen in in het koeterwaals: vooral Frans, maar doorspekt met Engelse woorden en zinnetjes.
De Bretonse vrijwilliger en de Française spreken een paar woorden Engels, de Fransman zit op Engelse conversatieles en spreekt een paar moeizame zinnen Engels en de andere vrijwilliger geen woord Engels. Het echtpaar loopt ieder jaar een stukje van de weg naar Santiago, maar de man heeft dit jaar zijn knie gebroken en heeft daar ook nog een wond zitten, waarvan het verband steeds verschoond moet worden! De vrijwilligers vertellen over hun camino. Het is erg gezellig, maar het kost moeite en inspanning om bij de les te blijven.
Om half 10 verlangen we dus wel naar ons bed.

En dan gaat het mis: de luiken van de slaapkamer moeten gesloten worden en de Franse pelgrim die dat wel even zal doen, krijgt met met een klap het ijzeren handvat van een van de luiken tegen zijn voorhoofd.  Hij roept alsmaar: Rien du tout! (niets aan de hand), maar het bloed stroomt over zijn gezicht, op de vensterbank en de vloer. De vrijwilligers komen met een grote EHBO-doos aan zetten en Rosalie, zijn vrouw verbindt hem met een groot stuk gaas en leukoplast.
Zo gaat hij slapen.
 Lysan hoopt dat hij niet alsnog het bewustzijn verliest en luistert nog lang naar zijn ademhaling.
 Als hij begint te snurken valt ze opgelucht in slaap.

vrijdag 15 mei 2015

foto's bij Ainay-le-Château








Ainay-le-Château

dag 65  /  dinsdag 5 mei

 We verslapen ons.
 Lysan heeft geen wekker gezet en Eline haar batterij is -weer- leeg, terwijl ze die gisteren heeft opgeladen!

De was is gelukkig droog. Het is vannacht hard gaan waaien.
Paul en Marry hebben de tafel buiten gedekt. We krijgen koffie, jus d 'orange, kaas, jam, pindakaas, vers stokbrood en voor ieder een appel en een banaan voor onderweg.

We zoeken onze spullen bij elkaar, laten alles netjes achter en volgen de route die Paul ons wijst over de oude spoorbaan die iets hoger langs het kanaal loopt dan het jaagpad.
Het is een mooi bospad, waar het stikt van de vogels en waar we een paar keer een roofvogel op zien vliegen, vanaf het pad.
Hij is mooi bruin en misschien iets kleiner dan de buizerd.
 We ontdekken dat op het pad allemaal restanten van vliegende herten (heel grote kevers) liggen. Het achterlijf is opgegeten en de kop en de -soms nog bewegende poten- liggen er nog. Ook vinden we de kop en schilden van een neushoornkever, nog iets groter dan het vliegend hert!.
 De volgende dag blijkt dat een van de Franse vrijwilligers uit onze herberg in Anay-le-Château, deze vogel en zijn eetgewoonten kent. Alleen herken ik de Franse naam niet. Het kan de Aigle botté zijn geweest, de dwergarend, die in deze streek voorkomt, grote insecten eet en in loofbomen broedt.
Op het bospad zien we ook twee eekhoorns die druk bezig zijn met het opgraven van hun nood- of noot-voorraad onder de hazelaar struiken. Bij onze komst, vlucht een eekhoorn de bomen in, maar de ander graaft door, totdat hij een nootje heeft.
Net als Eline haar fototoestel in de aanslag heeft, verdwijnt ook hij de bomen in.

Na een aantal kilometers, komen we toch weer op het jaagpad langs het canal du Berry uit en moeten we weer door hoog gras, diepe plassen en modder lopen.
 Kilometers lang en dat voel je aan je benen!
Wel lopen we langs veel sluizen, mooie sluiswachtershuisjes, een groot kasteel en kleine gehuchtjes.
Zo nu en dan rusten we even uit op een dikke paal of een muurtje. Om half 1 zijn we bij Vernais, de afslag naar Anay-le-Château. Daar ploffen we neer op de oprit naar een boerderij.
Het gras is kort en loopt iets schuin af, zodat Lysan er ook durft te gaan zitten. Tijd voor de lunch.
We hebben nog 4 meergranenboterhammen, 1 grote tomaat, een klein blikje smeerworst en een klein pakje rijstecrackers en natuurlijk water. Voldoende!

De route gaat verder over de weg naar Ainay en we passeren de grens van Auvergne. Hier ben ik vroeger met mijn ouders op vakantie geweest. Wat ben ik al ver Frankrijk in!
Lysan ziet een ijsvogel, Eline een hagedis en als we uitrusten genieten we samen van een leuke lapjeskat die in de wei spannend aan het doen is.
Dichtbij Ainay zijn ze de weg opnieuw aan het teren en moeten we tussen een diepe droge greppel en het natte, stomende teer door manoeuvreren. Het gaat door tot in het centrum van het middeleeuwse stadje.
We gaan even op een bankje in het centrum zitten en worden als Nederlandse pelgrims herkent door een Nederlands stel op een terrasje, dat ook richting Santiago loopt. Zij slapen 8 km verder op.

foto's bij vervolg Augy-sur-Aubois




vervolg Augy-sur-Aubois

Om half 7 lopen we naar de enige bar/kruidenier van het dorp. Paul heeft daar een pelgrimsmaaltijd voor ons besteld. Buiten staan een aantal mensen te roken en binnen is het benauwd en klein en zitten er mannen flink te drinken. Wij gaan toch maar buiten zitten onder de luifel, ondanks de vensterbank met asbakken.
Zo nu en dan regent het een beetje, waardoor de rokende mensen naar binnen of naar hun huis vluchten, maar de temperatuur is prima.
We eten gevulde tomaat met blikgroenten en mayonaise op sla, daarna boeuf bourguignon met frieten en Eline neemt het toetje: Îles-Flottant. Mijn zoon Floris zou zeggen: het is eten. Tot onze verbazing staat op de rekening geen 10,- p.p ( wat het volgens Paul zou kosten), maar 15,- p.p.

Als we weer bij onze Refuge komen zitten Paul en Marry nog buiten met een kop koffie van de zonsondergang te genieten. Wij volgen hun voorbeeld en als zij naar binnen gaan, gaan wij ook naar onze grote zolder. De zitruimte beneden is net een ijskelder. De temperatuur boven is een stuk beter.
We lezen nog even en als we het licht uitdoen, doen we het zolderraam wijd open. Er is n.l maar 1 raam. Wat zal het hier zomers heet zijn!

foto's bij Augy-sur-Aubois





Augy-sur-Aubois

dag 64  /  maandag 4 mei

Het is licht bewolkt, maar droog. Later wordt het zelfs zonnig en droog.
We ontdekken dat er een paar honderd mieren onze slaapkamer zijn binnen gedrongen. Gelukkig niet in bed, maar wel op, in en onder onze rugzakken! Mmmm, minder!

Na het ontbijt maken we het huisje schoon en drinken koffie op ons terras. Nog even genieten!
We kijken kritisch naar de huisjes en komen tot de conclusie dat alleen die van ons nog verhuurt kan worden. De rest is te erg verwaarloosd.
De eigenaars hebben zelf een rijtje vakantiehuisjes aan elkaar gebreid met een lange serre aan de achterkant. Ook dat ziet er vervallen en slecht onderhouden uit. Jammer!

Om kwart over 9 lopen we het dorp in langs twee barretjes en een gesloten (want maandag) bakker.
We volgen de pelgrimsroute langs het jaagpad van een kanaal dat al heel lang buiten gebruik is. Het pad is erg modderig, maar links zien we tussen de bomen door een mooi rivierlandschap en de berm langs ons pad is een grote bloemenzee. Het fluitenkruid bloeit er staan wilde hyacinten, bosaardbeien, primula's, boeren salie, enz. Het ruikt heerlijk en ziet er feestelijk uit.
 We volgen het canal du Berry tot in Sancoins, waar we op een terrasje wat drinken en Lysan weer eens naar het toilet kan.
Daarna gaat het weer verder langs het kanaal.
Eline ziet ergens een ringslang( niet giftig!) vanaf de kant het kanaal induiken en Lysan een muskusrat (eet alleen groen, niet gevaarlijk!).
We leggen onze regenjassen neer en eten onze picknick op. Het plekje is weer bijna plat en Lysan moet voorzichtig overeind komen om haar knie te ontzien. Ja, ja, we worden een dagje ouder!
Er zij erg weinig bankjes in Frankrijk en muurtjes op de juiste hoogte dienen zich aan op de momenten dat je ze niet nodig hebt!

Het laatste stuk langs het kanaal is behoorlijk vermoeiend. Hoewel het mooi weer is, hebben we de hele dag door diepe plassen, modder en hoog gras gelopen. Qua afstand is het vandaag maar een korte wandeling (14 km), maar door de gesteldheid van het pad en de warme zon, minstens zo vermoeiend als gisteren.
De laatste anderhalve kilometer gaat over een rustige landweg. Dat loopt een stuk gemakkelijker!
We bereiken het gehucht La Croix, bij Augy-sur-Aubois, waar de pelgrimsherberg Mon Repos staat en worden welkom geheten daar Paul en Marry, die hier een weekje als vrijwilliger werken. We krijgen een glas limonade en later nog een glas rosé (Lysan) en wat zoutjes.
We hebben elk een bed op een enorme slaapzolder, waar 15 mensen kunnen slapen.
Gelukkig zijn wij vannacht de enige gasten, zodat we alle ruimte hebben. We douchen en wassen onze kleding en hangen dat op het wasrek buiten.

Foto's bij vervolg Grossouvre








vervolg Grossouvre

Nog steeds 3 mei, dag 63

De weg is lang en nergens is een bankje of een bereikbare boomstam om op te zitten. Overal modder en diepe greppels vol water, waar je niet zomaar overheen kunt springen, zeker niet met rugzak op.
Na bijna 2 uur lopen laten we ons vermoeid in de wegberm vallen en eten onze appel op. Natuurlijk gaat het nu net weer regenen, maar we blijven dapper zitten en negeren het.
Als we weer op staan van onze vlakke rustplek, heeft Lysan last van haar knie en Eline van haar enkel.We leggen de laatste kilometers bijna strompelend af. Is dit nu leuk!?

Het kasteel waar we moeten zijn is in verre staat van verval, hoewel zo hier en daar een torentje lijkt opgeknapt. We horen later dat de eigenaar al 15 jaar bezig is om in zijn eentje het kasteel te restaureren.
We slapen in een gîte: een vakantie huisje. Een van een rijtje van vier op het terrein van het Château de Grossouvre. De huisjes zien er van buiten ook wat verwaarloosd uit, met scheuren in de muren en vochtplekken. Ons huisje valt nog mee en is van binnen goed verzorgd en de kachels branden. Er is een slaapkamer met een breed tweepersoonsbed en een grote badkamer met goede douche en toilet en grote, zachte handdoeken. In de zit/eetkeuken staat een grote tafel met 4 stoelen, een servieskast en een TV. De keuken is voorzien van grote koelkast, fornuis, magnetron, koffiezet apparaat, pannen, enz. Verder hebben we buiten een plaatsje met 4 tuinstoelen en een tuintafel.    Het zwembad ziet er uit of het al jaren buiten gebruik is.

In de koelkast heeft mevr. Lesches eten voor vanavond en morgenochtend neergezet: en groot bord met allerlei vleeswaren, radijsjes en augurken, een schaaltje met kaasjes en botertjes en een bakje met geraspte kaas en twee bakjes yoghurt. Verder staat er op het aanrecht een bak met droge pasta,er ligt een pak crackers en een groot vers stokbrood.
 Er is koffie, thee, Nesquick, melk en een halve liter wijn. We komen de avond en nacht wel door!

Eerst gaan we maar eens douchen en onze kleren wassen. We hebben 25 km gelopen en voelen ons niet bepaald fris.
Daarna maken we met onze eigen voorraad en wat er voor ons klaar staat een uitgebreide maaltijd klaar.
Lysan regelt ondertussen de overnachting voor de volgende avond in een Nederlandse pelgrimsherberg. Ze vraagt of we eten krijgen of dat we daar zelf voor moeten zorgen.
De host zegt: Ik bel wel met het plaatselijke restaurant. Je kunt daar een pelgrimsmenu krijgen voor 10,- euro. Zo bedoelde Lysan het niet, want we hebben voorraad genoeg bij ons, maar oké dan.
De koffie nemen we mee naar buiten. Het is droog en erg zacht en we genieten van het vogelgezang en de ondergaande zon. Geen verkeer te horen en geen mens te zien. Oude bomen, gras met orchideën, gekwetter en getjirp, wat een rust!
 Om half 10 sluiten we de deur en gaan nog even lekker op ons bed zitten lezen.


foto's bij Grossouvre